Τα ευρήματα της 5ης πανελλαδικής Έρευνας CSR 2009 για την «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και την Υπεύθυνη Κατανάλωση» από το Ινστιτούτο Επικοινωνίας.

Ο πολίτης εκδηλώνει πιο έντονα τη θέση του με δράση.

Ολοκληρώθηκε η παρουσίαση της νέας αντιπροσωπευτικής ποσοτικής έρευνας CSR 2009 για την «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και την Υπεύθυνη Κατανάλωση», που διοργανώθηκε για 5^η χρονιά από το Ινστιτούτο Επικοινωνίας.

Η Στάση του Έλληνα Καταναλωτή

Η φετινή έρευνα για την Υπεύθυνη Κατανάλωση και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη συγκεντρώνει σημαντικά ευρήματα για τους Έλληνες καταναλωτές και τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις εταιρείες και τα προϊόντα τους.

Πιο συγκεκριμένα, το 32,9% των Ελλήνων καταναλωτών, στη διάρκεια του προηγούμενου έτους, έχει ανταμείψει μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία (είτε μέσω αγοράς ενός προϊόντος είτε μέσω θετικών σχολίων που εκφράστηκαν για τη συγκεκριμένη εταιρεία) ενώ το 19,3% έχει σκεφτεί να το πράξει (52,2% συνολικά - έχει πράξει και έχει σκεφτεί να ανταμείψει μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία).

Η ενσυνείδητη πράξη επιβράβευσης και η αντίστοιχη σκέψη μιας τέτοιας ενέργειας (52,2%) σημειώνει μια σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τη έρευνα CSR που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο έτος (από 39,1% /CSR 2008 σε 52,2% CSR 2009).

Η υπεύθυνη πράξη της ανταμοιβής μιας κοινωνικά υπεύθυνης εταιρείας τοποθετεί την Ελλάδα στην 4^η θέση στην κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών, που έχει διενεργηθεί η έρευνα CSR 2009.

Αντίστοιχα, το 48,4% των Ελλήνων καταναλωτών, στη διάρκεια του προηγούμενου έτους έχει «τιμωρήσει» μια κοινωνικά μη υπεύθυνη εταιρεία (είτε μέσω μη αγοράς ενός προϊόντος είτε μέσω αρνητικών σχολίων που εκφράστηκαν για τη συγκεκριμένη εταιρεία) ενώ το 17,8% έχει σκεφτεί να το πράξει (66,2% συνολικά - έχει πράξει και έχει σκεφτεί να τιμωρήσει μια κοινωνικά μη υπεύθυνη εταιρεία). 

Η ενσυνείδητη πράξη «τιμωρίας» και η αντίστοιχη σκέψη μιας τέτοιας ενέργειας σημειώνει την εξής εξέλιξη σε σχέση με τις προηγούμενες έρευνες CSR (15,9%/CSR 2004 σε 30,9%/CSR 2005 σε  64,9%/CSR 2007 σε 58,1%/CSR 2008 σε 66,2%/CSR 2009).

Η ενσυνείδητη πράξη «τιμωρίας» ή η αντίστοιχη σκέψη μιας τέτοιας ενέργειας παραμένει σε υψηλά ποσοστά με πάνω από τους μισούς Έλληνες να δηλώνουν πρόθεση τιμωρίας (από 15,9% το 2004, σε 30,9% το 2005, σε  64,9% το 2007, σε 58,1% το 2008 και σε 66,2% στο 2009).

Αναφορικά με το βαθμό κοινωνικής υπευθυνότητας, το 54,6% των ερωτηθέντων δηλώνουν «ενεργοί πολίτες» (42,7% το 2008) με θετική ή αρνητική δράση απέναντι στις εταιρείες, ενώ το 43,5% των ερωτηθέντων δηλώνουν «μη ενεργοί/ αδιάφοροι πολίτες» (56,2% το 2008).  

Η υπεύθυνη πράξη της «τιμωρίας» μιας κοινωνικά μη υπεύθυνης εταιρείας τοποθετεί την Ελλάδα στην 2^η θέση στην κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών που έχει διενεργηθεί η έρευνα CSR 2009.

Στη δημογραφική ανάλυση των υπεύθυνων πολιτών/ καταναλωτών μεγαλύτερη υπευθυνότητα διαπιστώνεται σε νεότερες ηλικίες, ανώτερης και ανώτατης μόρφωσης.

Στο πλαίσιο των παραπάνω επισημάνσεων, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στην παρούσα μέτρηση οι ενεργοί πολίτες (όσοι έχουν τιμωρήσει/ επιβραβεύσει μια εταιρεία ή έχουν σκεφθεί να το κάνουν) πλειοψηφούν έναντι των μη ενεργών πολιτών με ποσοστά 54,6% και 43,5% αντίστοιχα. Επιπρόσθετα, σημαντική αύξηση καταγράφεται στους συνειδητοποιημένους (όσοι έχουν τιμωρήσει και επιβραβεύσει μια εταιρεία) πολίτες (26,4% στη μέτρηση CSR 2009 από 16,2% στη μέτρηση CSR 2008).

Στην ανάλυση των παραπάνω στοιχείων, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στη διάρκεια του προηγούμενου έτους δημοσιοποιήθηκαν μια σειρά από γεγονότα σε διεθνές επίπεδο και σε εθνικό επίπεδο (διατροφικά σκάνδαλα - «βιομηχανικό» ηλιέλαιο, υπόθεση Siemens, υπόθεση Βατοπεδίου, διεθνής οικονομική κρίση, εκλογή Obama, κ.α.) που σε μεγάλο βαθμό μπορούν να ερμηνεύσουν τα αυξητικά ποσοστά στην υπεύθυνη στάση του Έλληνα καταναλωτή απέναντι στις εταιρείες, αντίστοιχη τάση που είχε παρατηρηθεί στη μέτρηση του 2007 με την εκδήλωση αντίστοιχων γεγονότων (σε διεθνές επίπεδο -νόσος των πουλερικών, γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα και σε επίπεδο χώρας -διατροφικά σκάνδαλα, προβληματικά προϊόντα, εναρμονισμένες πρακτικές εταιρειών κ.α.)

Συνεπώς στην παρούσα μέτρηση, με αυξητική τάση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ο καταναλωτής/ πολίτης εκδηλώνει πιο έντονα τη θέση του με δράση και ανταμοιβή ή τιμωρία της επιχείρησης.

Προσδοκίες από τις εταιρείες

Ο Έλληνας καταναλωτής θεωρεί ότι, η κοινωνική υπευθυνότητα μιας εταιρείας θα πρέπει να εστιάζεται στο να διασφαλίζει ότι τα προϊόντα της είναι ασφαλή και υγιεινά (87,9), να διασφαλίζει ότι τα προϊόντα και οι λειτουργίες της δεν βλάπτουν το περιβάλλον (80,9%), ότι όλες οι ύλες που χρησιμοποιεί για να φτιάξει τα προϊόντα της έχουν παραχθεί με κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο (74,8%), στην παροχή προϊόντων και υπηρεσιών καλής ποιότητας στη χαμηλότερη δυνατή τιμή (74,6%), στην ίση μεταχείριση όλων των υπαλλήλων και των υποψηφίων για θέσεις εργασίας, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, θρησκεύματος ή σεξουαλικής προτίμησης (72,5%), στην εφαρμογή των ίδιων υψηλών προδιαγραφών / προτύπων σε όποια χώρα στον κόσμο και αν δραστηριοποιείται (62,3%)- Ευθύνες που αφορούν κυρίως και συνδέονται με τη λειτουργία της επιχείρησης.

Αξιολόγηση εταιρειών/ επιμέρους κλάδων ως προς την κοινωνική υπευθυνότητα

Το 36,7% των Ελλήνων καταναλωτών μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον μία εταιρεία που ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της απέναντι στην κοινωνία ενώ το 48,8% δεν γνωρίζει/ δεν έχει άποψη. Αντίστοιχα το 33,8% των ερωτηθέντων είναι σε θέση να αναφέρει τουλάχιστον μία εταιρεία που δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της απέναντι στην κοινωνία και το 56,9% δεν γνωρίζει/ δεν έχει άποψη.

Σύμφωνα με τους Έλληνες καταναλωτές, ο κλάδος που ανταποκρίνεται καλύτερα στις κοινωνικές του υποχρεώσεις απέναντι στην κοινωνία, σε καθ' υπόδειξη επίπεδο, είναι οι εταιρείες Η/Υ και υψηλής τεχνολογίας (ανάμεσα στην καλύτερη εταιρεία και πάνω από το μέσο όρο 43,2%), σημειώνοντας αύξηση 1,5% από την αντίστοιχη έρευνα της έρευνας CSR 2007.

Σχετικά με την Κοινωνική Υπευθυνότητα των  ΜΜΕ:

Οι Έλληνες πολίτες συνεχίζουν να θέτουν θέμα ελέγχου και δημόσιας λογοδοσίας των Μέσων. Θεωρούν ότι η αρχή της αυτο-ρύθμισης και η δημοσιογραφική δεοντολογία έχουν μάλλον αποτύχει να πείσουν τους Έλληνες πολίτες ότι αποτελούν  αποτελεσματικές ήπιες ρυθμίσεις ικανές να διαμορφώνουν μια κουλτούρα υπευθυνότητας και δημόσιας λογοδοσίας στις επιχειρήσεις των ΜΜΕ στη χώρα μας.

Προτάσσουν ως πολύ σημαντικό το θέμα της υπευθυνότητας των ΜΜΕ απέναντι στην κοινωνία (84,7%). Ταυτόχρονα πιστεύουν ότι πρέπει να είναι ανεξάρτητα και τα ίδια υπεύθυνα για την τήρηση της δημοσιογραφικής και επιχειρηματικής δεοντολογίας /αυτο-ρύθμισης δηλαδή,  χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις (75,3%). Θεωρούν ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης για την κατάσταση που επικρατεί στα Μέσα τη φέρουν και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι καθώς ελάχιστα πιέζουν ώστε τα ΜΜΕ να γίνουν πιο υπεύθυνα στη λειτουργία τους και στην παραγωγή προγραμμάτων και ειδήσεων (57,9%).

Σε σύγκριση με το 2008 περισσότεροι πολίτες υποστηρίζουν ότι τα ΜΜΕ πρέπει να είναι σωστοί εργοδότες και να σέβονται τα εργασιακά δικαιώματα (79.9%) και περιμένουν από τα ΜΜΕ να εκδίδουν κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς απολογισμούς με το έργο που επιτελούν (78,9%).

Υποστηρίζουν ομόφωνα ότι τα ΜΜΕ έχουν ευθύνη να προβάλλουν τα κύρια Περιβαλλοντικά προβλήματα και να πιέζουν για την τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (92,4%) και ότι ο κλάδος πρέπει να παίξει κεντρικό ρόλο στην εκπαίδευση και την πληροφόρηση των πολιτών ώστε να υιοθετήσουν πιο «πράσινες» συνήθειες (91,8).

Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 16 Ιουνίου  2009 και ώρα 12.00, στο Ιωνικό Κέντρο, στην Πλάκα, παρουσία 160 εκπροσώπων του ευρύτερου ακαδημαϊκού χώρου, της πολιτείας, υψηλόβαθμων στελεχών επιχειρήσεων του χώρου της επικοινωνίας και μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών και μελών του Ινστιτούτου Επικοινωνίας.

Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του και απηύθυνε χαιρετισμό ο κ. Γιάννης Οικονόμου, Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή. Η παρουσίαση και ο σχολιασμός των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε από τον κ. Δημήτρη Α. Μαύρο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της MRB HELLAS και την Δρ. Μπέττυ Τσακαρέστου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ την εκδήλωση χαιρέτησαν ο κ. Δημήτρης Γ. Μαύρος, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Επικοινωνίας και ο κ. Νίκος Αναλυτής, Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου για την ΕΚΕ.

Η έρευνα, η οποία πραγματοποιείται σε 32 χώρες, διεξήχθη στην Ελλάδα τον Ιανουάριο 2009, σε δείγμα 1001 πολιτών. Διενεργείται από μεγάλους φορείς επικοινωνίας και έρευνας αγοράς σε κάθε χώρα, με την άδεια της καναδικής εταιρείας δημοσκοπήσεων GlobeScan Inc. ειδικής σε θέματα διερεύνησης της ΕΚΕ σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το Ινστιτούτο Επικοινωνίας ευχαριστεί για τη συνεργασία και την υποστήριξή τους το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και την MRB Hellas, υπεύθυνη και φέτος για το τεχνικό μέρος της έρευνας.

Το Ινστιτούτο Επικοινωνίας ευχαριστεί θερμά τους Υποστηρικτές της Έρευνας:

ALPHA BANK, COCA-COLA, COSMOTE, ΓΕΦΥΡΑ , ΜΕGA και το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη καθώς και τους Χορηγούς Επικοινωνίας: Ad Βusiness, CSR Review, Marketing Week και Advocate/Burson-Marsteller.

Για περισσότερες πληροφορίες: Ινστιτούτο Επικοινωνίας, Τ. 210 3318065-7, email: info@ioc.gr  http://www.ioc.gr/

Τα συνοπτικά αποτελέσματα της έρευνας θα τα βρείτε:  http://drop.io/csr2009

Φωτογραφίες από την εκδήλωσης της παρουσίασης της έρευνας CSR 2009 βρίσκονται:  http://twt.gs/ERvO